Cẩm nang Mẹ & Bé

Tại sao phụ nữ mang thai dễ bị viêm đường tiết niệu?

Viêm đường tiết niệu là bệnh thường gặp ở nữ giới, đặc biệt xảy ra tần suất cao đối với các trường hợp mang thai. Phụ nữ viêm đường tiết niệu có thể gây sinh non, sảy thai, nhiễm khuẩn sơ sinh...

11:19 27/09/2019

Đường tiết niệu là nơi loại bỏ các chất thải và nước tiểu ra ngoài cơ thể nhờ 2 quả thận. Hai niệu đạo có tác dụng dẫn nước tiểu tới bàng quang, bàng quang là nơi chứa và lưu giữ nước tiểu để thải ra ngoài cơ thể thông qua niệu đạo. Khi vi khuẩn bên ngoài xâm nhập vào cơ thể qua đường tiết niệu gây ra tình trạng viêm nhiễm. Bất cứ bộ phận nào trong hệ tiết niệu cũng đều có thể bị nhiễm khuẩn, từ thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Vì vậy, người bệnh cần được chẩn đoán và điều trị sớm để tránh những biến chứng khôn lường.

Tại sao phụ nữ mang thai bị viêm đường tiết niệu?

Viêm đường tiết niệu có thể xuất hiện ở thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo

Nguyên nhân nào gây viêm tiết niệu?

Viêm đường tiết niệu là bệnh do vi khuẩn điển hình là E.coli và vi trùng gây nên. Ngoài ra, cấu tạo giải phẫu của hệ tiết niệu cũng như tính chất nghề nghiệp và lối sống không hợp lý cũng là nguyên nhân gây bệnh. Ở phụ nữ, niệu đạo ngắn hơn nam giới, âm đạo và hậu môn tương đối gần nhau và nằm trên cùng một bình diện, do đó dễ bị lây nhiễm bệnh lý từ bộ phận này qua bộ phận kia. Ngoài ra, còn do các nguyên nhân sau:

Nhịn tiểu quá lâu: Khi nhịn tiểu quá lâu sẽ làm cho viêm nhiễm tăng lên gấp nhiều lần.

Do thói quen sinh hoạt: Như mang giày cao gót thường xuyên làm ảnh hưởng đến xương hông và xương sống khiến tiểu tiện không đều, dễ bị viêm nhiễm đường tiết niệu.

Đang mang thai: Do thay đổi cấu trúc của xương chậu khi mang thai, phụ nữ mang thai cũng bị mất nhiều nước hơn bình thường, giảm số lần đi tiểu là một trong những nguyên nhân để các vi khuẩn gây viêm nhiễm hoành hành.

Do rối loạn thần kinh: Có chức năng kiểm soát bàng quang và một số loại thuốc uống cũng dễ khiến nữ giới bị viêm đường tiết niệu.

Phụ nữ bị tiểu đường đặc biệt những người bị tiểu đường không kiểm soát được cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn bình thường.

Khi nhịn tiểu quá lâu sẽ làm cho viêm nhiễm tăng lên gấp nhiều lần.

Tại sao bị viêm đường tiết niệu khi mang thai?

Vi khuẩn E.coli và vi trùng là 2 tác nhân gây ra bệnh viêm đường tiết niệu phổ biến nhất. Ngoài ra, liên cầu nhóm B cũng là loại vi khuẩn có thể gây viêm đường tiết niệu. Bên cạnh đó, cấu tạo giải phẫu của hệ tiết niệu cũng như tính chất nghề nghiệp và lối sống không lành mạnh cũng là nguyên nhân gây ra căn bệnh này. Với phụ nữ mang thai, nguyên nhân gây viêm đường tiết niệu là do niệu đạo phụ nữ ngắn hơn nam giới, âm đạo và hậu môn có vị trí khá gần nhau nên dễ bị lây nhiễm bệnh lý từ bộ phận này qua bộ phận kia.

Ngoài ra, trong thời kỳ mang thai nhất là trong 3 tháng cuối, tử cung thường nghiêng về bên phải, điều này sẽ gây chèn ép vào niệu quản và thận phải, dễ gây ứ nước thận và viêm thận. Trong giai đoạn thai kỳ, những thay đổi về sinh lý nội tiết dưới tác động của progesterone sẽ làm nhu động ruột và nhu động niệu quản giảm khiến phụ nữ dễ bị táo bón và ứ đọng nước tiểu tạo điều kiện để các loại vi khuẩn gây viêm nhiễm hoành hành. Quan hệ trong thời gian mang thai cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh viêm đường tiết niệu. Một số vi khuẩn gần âm đạo có thể đi vào niệu đạo thông qua việc quan hệ. Do đó, tốt nhất là nữ giới nên vệ sinh vùng kín sạch sẽ trước và sau khi quan hệ bằng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ để hạn chế tối đa xảy ra nguy cơ này.

Dấu hiệu nhận biết viêm tiết niệu

Khi bị mắc bệnh, người bệnh lúc nào cũng có cảm giác nóng rát khi tiểu tiện, đái rắt, đái buốt, đái khó, đôi khi ra máu (lượng nước tiểu ít và bắt sản phụ phải rặn tiểu trong mỗi lần tiểu tiện). Bệnh nhân sẽ có hiện tượng sốt, đau ở lưng, hông, dưới sườn và nôn ói khi có biểu hiện nhiễm khuẩn. Xét nghiệm cặn lắng nước tiểu: thấy chứa các tế bào mủ, vi khuẩn, hồng cầu nhiều trên vi trường.

Đau lưng, hông, dưới sườn là những biểu hiện của viêm tiết niệu.

Điều trị viêm đường tiết niệu cho phụ nữ mang thai

Đối với thể nhiễm khuẩn tiết niệu không có triệu chứng và thể viêm bàng quang, sản phụ có thể điều trị ngoại trú tại nhà dưới sự theo dõi, hướng dẫn của thầy thuốc. Sử dụng các loại thuốc kháng sinh không có hại cho thai nhi. Sau đợt điều trị, cần phải kiểm tra lại nước tiểu.

Đối với thể viêm thận - bể thận cấp, sản phụ cần được điều trị tích cực trực tiếp tại bệnh viện. Cần có sự theo dõi và chăm sóc trực tiếp của các bác sĩ chuyên khoa. Tại đây, sản phụ sẽ được tiến hành khám đầy đủ, làm các xét nghiệm đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn và chức năng thận, làm siêu âm kiểm tra hệ tiết niệu, siêu âm kiểm tra xem có bị ảnh hưởng tới thai nhi hay không… Muốn điều trị có kết quả tốt bệnh nhiễm khuẩn tiết niệu nên sử dụng kháng sinh theo kết quả kháng sinh đồ. Tuy nhiên, cần tuân thủ nghiêm ngặt theo đơn thuốc của bác sĩ, tránh lạm dụng thuốc kháng sinh cũng có ảnh hưởng không tốt tới thai nhi. Bên cạnh đó, cần có sự chăm sóc về sản khoa như kiểm tra thai, theo dõi tim thai... Nếu có nguy cơ sảy thai thì sử dụng thuốc chống co bóp tử cung (theo chỉ định của thầy thuốc)…

Phụ nữ khi mang thai cần kiểm tra nước tiểu định kỳ 3 tháng/lần để theo dõi, phát hiện sớm bệnh.

Cần chú ý vệ sinh bộ phận sinh dục hàng ngày, không nên cố nhịn tiểu khi muốn tiểu, nên đi tiểu ngay sau khi giao hợp, sau khi đi đại tiện.

Khi vệ sinh vùng âm hộ-hậu môn thì nên vệ sinh từ trước ra sau.

Cần khám ngay khi có dấu hiệu viêm tiết niệu (đái buốt, đái dắt, đái nhiều lần).

Nên uống đủ nước để giúp nước tiểu không cô đặc, phòng sỏi hệ tiết niệu.